کولر گازی یکی از محصولات تهویه مطبوع است که دارای قابلیت سرمایش و گرمایش است و در انواع و اشکال مختلفی تولید و مورد استفاده قرار می گیرد. کولرگازی ها از سیکل تبرید پیروی می کنند که اصلی ترین اجزای آن، کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور است. مبرد فریونی با ویژگی های خاص از داخل این سیکل بسته عبور می کند تا با تبادل حرارتی با محیط، سرمایش و گرمایش فضای کاربری را تامین کند. تبرید به منظور شرایط مناسب برای کاهش دمای یک مکان (یا یک ماده) نسبت به محیط آن صورت می گیرد و یا انتقال گرما از یک محیط با دمای پایین به یک محیط با دمای بالاتر. گرما از یک محیط با دمای بالاتر به یک محیط با دمای پائین تر به خودی خود انتقال می یابد و نیاز به عملیات خاصی نداریم ولی چنانچه بخواهیم عکس این را عمل را انجام دهیم حتما نیاز به کار خاصی داریم. در سیستم تبرید تراکمی مقداری گرما در اواپراتور جذب و مقداری گرما در کندانسور دفع می گردد.

1-تراکم گاز تا دمایی بالاتر از دمای تقطیر (در کمپرسور)

2-تقطیر هم فشار و دفع گرما در محیط (در کندانسور)

3- خفقان شامل افت فشار و دما (در شیر انبساط)

4- تبخیر مایع مبرد به صورت هم دما و هم فشار و جذب گرما (در اواپراتور)

وسیله ای که این چرخه را در چنین مسیری طی کند، دستگاه سرد کننده و سیستمی که مواجه با چنین چرخه ای شود، سیستم سرد کنندگی تبرید می نامند. در هر سیستم تبرید هدف گرفتن بیشترین مقدار گرما از منبع سرد با صرف کمترین کار ممکن (کمترین مصرف انرژی) می باشد.

اجزای سیکل تبرید

کمپرسور: با مصرف انرژی الکتریکی، گاز مبرد را از اواپراتور مکش می کند و سپس آن را فشرده ساخته و وارد کندانسور می نماید. کمپرسور ها با توجه به ظرفیت و اقلیم و نوع دستگاه دارای انواع مختلفی هستند که در کولر گازی به طور معمول ار نوع روتاری، پیستونی و اسکرال مورد استفاده قرار می گیرد.

کندانسور: برای دفع گرمای جذب شده در اواپراتور و گرمای حاصل از تراکم مبرد در کمپرسور از کندانسور استفاده می شود.

شیر انبساط: دستگاهی است که موجب کاهش فشار مبرد مایع و پایین آوردن دمای اشباع مبرد می شود.

اواپراتور: با جذب گرمای محیط که موجب تبخیر مبرد درداخل آن می شود، باعث می شود حرارت از محیط سرد و از محصولات موجود در محیط گرفته شود.

ظرفیت کولرگازی بر حسب Btu/hr بیان می شود که (British Thermal Unit) واحد اندازه گیری انرژی گرمایی در تاسیسات برودتی و حرارتی است. در تعریف، هر BTU میزان گرمایی است که دمای یک پوند آب را در فشار یک اتمسفر به میزان یک درجه از 60 درجه فارنهایت به 61 درجه فارنهایت برساند.

کولرگازی پرتابل

ساختمانی کاملاً مشابه کولر گازی پنجره ای دارد، با این تفاوت که قابل حمل بوده و در محل خاصی نصب نمی شود. در همه این کولر ها باید هوای کندانسور از طریق لوله پلاستیکی قابل انعطاف به بیرون هدایت شود و موارد استفاده این دستگاه بیشتر در فضاهای کوچک و اتاقکها می باشد. لازم به ذکر است کولر گازی پرتابل در ظرفیت های بالاتر به علت داشتن صدای بیشتر و ابعاد بزرگتر تولید نمی شود.

اسپلیت

کولر گازی اسپلیت یا به طور خلاصه اسپلیت، یک چرخه تبرید تراکمی را به دو قسمت تقسیم می کند که یک قسمت آن در داخل محیط ساختمان و دیگری در بیرون از ساختمان و در هوای آزاد نصب می شود. با این کار قسمت پر سرو صدای سیکل یعنی کمپرسور، به بیرون از محیط ساختمان منتقل شده و تنها قسمت اواپراتور که وجود آن در داخل محیط ضروری است، در داخل قرار می گیرد. قیمت اسپلیت بسته به نوع آن متغیر است و به طور معمول اسپلیت دیواری متداول ترین نوع آن است.

اسپلیت

کولر گازی اسپلیت یا به طور خلاصه اسپلیت، یک چرخه تبرید تراکمی را به دو قسمت تقسیم می کند که یک قسمت آن در داخل محیط ساختمان و دیگری در بیرون از ساختمان و در هوای آزاد نصب می شود. با این کار قسمت پر سرو صدای سیکل یعنی کمپرسور، به بیرون از محیط ساختمان منتقل شده و تنها قسمت اواپراتور که وجود آن در داخل محیط ضروری است، در داخل قرار می گیرد. قیمت اسپلیت بسته به نوع آن متغیر است و به طور معمول اسپلیت دیواری متداول ترین نوع آن است.

اسپلیت دیواری (Wall Mounted)

اسپلیت دیواری شامل تنوع ظرفیتی از 9000 تا 36000 BTU/h می شود و در بعضی مدل ها دارای کمپرسور اینورتر با کمترین میزان مصرف است. در این نوع اسپلیت پنل داخلی یا همان اواپراتور بر روی دیوار نصب می شود و به همین دلیل به نام اسپلیت دیواری شناخته می شود.

داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی (Duct)

در نوع داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی، یونیت داخلی در داخل سقف کاذب قرار می گیرد و نیاز به یک سیستم کانال کشی برای توزیع هوای مطبوع می باشد. از مزایای این نوع اسپلیت عدم اشغال فضای دیوار، امکان تعبیه کویل آب گرم در یونیت داخلی و کم شدن تعداد کندانسور ها است.

نکته ای که بسیار اهمیت دارد این است که در صورت انتخاب برند نامعنبر و کانال کشی غیر اصولی، مشکل صدای زیاد در حین کارکرد دستگاه برای مصرف کننده آزاردهنده خواهد بود. از دیگر معایب این سیستم می توان به عدم استقلال در کنترل دمای فضاهای مختلفی که داکت اسپلیت در آن نصب شده است اشاره کرد.

اسپلیت ایستاده (Standing)

اسپیلت ایستاده دارای دو بخش داخلی و بیرونی است و از نظر عملکرد کاملا مشابه اسپیلت دیواری می باشد. تنها تفاوت این سیستم با اسپلیت های دیگر در این است که طراحی یونیت داخلی به خصوص فن آن، برای فضاهای بزرگ مانند سالن ها، رستوران ها و مساجد مناسب است که پرتاب باد به نسبت بیشتری دارد.

انوع مختلفی از اسپلیت ایستاده تولید می شود، در بعضی از انواع آن خروجی هوا دستگاه از نوع کانالی بوده و توزیع هوا توسط سیستم کانال می باشد و در برخی دیگر کمپرسور نیز در داخل دستگاه داخلی قرار می گیرد و دستگاه بیرونی فقط شامل کندانسور است. از نظر شکل ظاهری این دستگاه شبیه یک یخچال یا کمد مرتفع می باشد و به دلیل ظاهر آن و ایستایی آن بر روی زمین آن را اسپلیت ایستاده یا کابینتی می نامند.

مواردی مهم در انتخاب کولر گازی:

قیمت انواع کولر گازی یکی از مهمترین عواملی است که مشتریان ملاک انتخاب قرار می دهند و سوء استفاده کنندگان بازار با توجه به این امر با قیمت های وسوسه کننده سعی در جلب مشتریان دارند.

هر محصول با برند معتبر در بازار جهانی با قیمت مشخص فروخته می شود و قیمت های جعلی با قیمت های واقعی با جست و جوی اینترنتی از کشورهای مبدا وارداتی کاملا قابل تمایز است. حالا این سوال مطرح می شود که این افراد چه دستگاهی را به عنوان کولرگازی اصل به مشتریان خود می فروشند؟ معمولا این افراد با به اشتباه انداختن مشتری از طریق تشابهات اسمی با برند های معتبردستگاه های خود را به فروش می رسانند و یا عینا لوگوی این برند ها روی دستگاه بی نام و نشان خود نصب می کنند.

مورد دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد گارانتی اعلامی این سودجویان برای دستگاه های خود می باشد که وعده همان گارانتی کولرگازی اصلی را به مشتریان خود می دهند، در صورتی که این تعهد از سمت یک فروشنده با مسولیت شخصی و نه یک شرکت و سازمان، بدون هیچ نظارتی از متولیان امر داده می شود و مشتریان در صورت خرابی دستگاه و شکایت راه به جایی نمی برند و  این امر بر بی پایه بودن گارانتی این افراد دلالت دارد.